Duża różnorodność roślin uprawnych w ogrodach może przyczynić się do pojawiania się chorób grzybowych. Porażone warzywa oraz owoce w większości przypadków nie nadają się do spożycia. Grzybnia może występować na zielonych częściach roślin lub na owocach i korzeniach. Zwalczanie infekcji, które powodowane są przez grzyby, nie musi być trudne i ograniczać się do stosowania chemii. Niektóre, bezpieczne substancje skutecznie ograniczają rozwój grzybni, wzmacniają rośliny i chronią przed infekcjami.
Profilaktyka w ochronie warzyw przed patogenami
Profilaktyka w walce z chorobami grzybowymi jest bardzo istotna. Chodzi tutaj głównie o ograniczanie kontaktu roślin z patogenem. Wzmacnianie odporności warzyw i owoców poprzez właściwe nawożenie, podlewanie i odchwaszczanie. Usuwanie roślin niepożądanych zmniejsza źródło infekcji, niektóre choroby przenoszą się z dzikorosnących roślin na gatunki użytkowe i ozdobne. Rośliny powinny rosnąć w optymalnych dla siebie warunkach, ważne jest nasłonecznienie, odczyn i zasobność podłoża.
Usuwanie resztek roślinnych po zbiorach i dokładne przekopywanie gleby, znacznie obniża ryzyko zachorowania roślin w roku kolejnym. Tak samo działa stosowanie płodozmianu i uprawy równorzędnej. Niektóre rośliny nie powinny rosnąć w swoim sąsiedztwie. Najlepszym przykładem są ziemniaki oraz pomidory, które często atakowane są przez zarazę ziemniaka. Do kompostowania powinno się używać zdrowych, nieporażonych części roślin. Zarodniki potrafią przeżyć parę lat w podłożu, dlatego wszystkie organy roślinne z widocznymi zmianami chorobowymi, powinny być utylizowane.
Wyciągi roślinne wzmacniające odporność i ograniczające rozwój chorób
Niektóre gatunki roślin mają kluczowe znaczenie dla ochrony roślin. Na ich bazie robi się drogocenne wyciągi. Są to głównie zioła, takie jak: czosnek, pokrzywa, skrzyp polny, wrotycz. Czosnek słynie z właściwości bakteriobójczych i bakteriostatycznych. Działa też na grzyby oraz ogranicza występowanie kolonii mszyc. Mszyce na warzywach powodują duże szkody, zostawiają lepką ciecz, która staje się środowiskiem korzystnym dla rozwoju grzybów. Skrzyp polny korzystnie działa na odporność roślin. Zawiera związki krzemu, które wzmacniają system odpornościowy warzyw. Podobnie działa pokrzywa.
Środki biobójcze, które mogą być stosowane w ogrodnictwie ekologicznym
Istnieją preparaty, które skutecznie zwalczają choroby grzybowe, ale są nieszkodliwe dla człowieka, dla pszczół oraz dla innych organizmów pożytecznych i wodnych. Dobrym przykładem jest miedzian. Zasada działania miedzianu jest prosta, główną rolę odgrywają tutaj jony miedzi, które przedostają się do zarodników grzybów i unieszkodliwiają je. Blokowanie wzrostu grzybni jest skuteczne zarówno u grzybów, które odpowiadają za choroby glebowe, jak i tych winnych chorobom liści, kwiatów i owoców.
Opryski wykonuje się opryskiwaczem ręcznym, co pozwala skutecznie dozować dawkę i dokładnie pokryć cieczą roboczą rośliny. Środek stosowany jest do ochrony warzyw przed antraknozą, szarą pleśnią, mączniakami, rdzami, plamistościami, a nawet przed rakiem bakteryjnym. Może być używany do oprysków warzyw, owoców, roślin ozdobnych, niskich drzew owocowych.
Inne sposoby ograniczania chorób roślin
Istnieją też preparaty biologiczne oparte na aktywności mikroorganizmów dobroczynnych, które hamują rozwój chorób grzybowych. Mogą być to bakterie symbiotyczne, żyjące w strefie korzeniowej. Stosowanie odkażonej gleby, zaprawianie nasion przed siewem, znacznie ogranicza ryzyko wystąpienia chorób w uprawie warzyw.
